مهندسی شیمی صنایع غذایی

یکی از مهمترین کاربرد هایی که رشته مهندسی شیمی دارد تولید مواد غذایی و شرکت در بخش های صنایع غذایی مثل میکروبیولوژی غذا، شیمی غذا و کنترل کیفیت صنایع غذایی است. مثلاً در مراکز فروش مواد غذایی بیشتر مواد غذایی به صورت کنسرو هستند که برای تهیه این کنسروها باید اصول ایمنی و بهداشتی رعایت شود و نیاز به یکسری محاسبات دارد که مهندس شیمی این کار را انجام می دهد. همینطور طراحی دستگاه هایی که خشک کردن را انجام می دهند مثلا تولید غذاهای بچه که به صورت پودر تهیه می‌شود و همینطور دستگاه‌های استرلیزه و پاستوریزه و منجمد کننده از وظایف همین متخصصین مواد غذایی است.

مهندس صنایع غذایی با کنترل کیفیت صنایع غذایی کشور و طراحی و تجهیز دستگاه‌های استریلیزه، پاستوریزه و … در حفظ سلامت انسان‌ها و کل جامعه نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند.

ویژگی‌های مهندس شیمی گرایش صنایع غذایی

داشتن احساس مسئولیت بالا: زیرا مواد غذایی مستقیما با سلامتی انسان‌ها در ارتباط است و این افراد مسئول جان انسان‌ها هستند. 

صبور بودن: حساسیت این شغل زیاد است و ممکن است هر محصول تا دریافت درجه استاندارد چندبار برگشت بخورد که نباید این افراد زود دلسرد شوند. 

دقت بالا: کار در آزمایشگاه بخشی از وظایف مهندس شیمی است و همه می‌دانند که به دقت بالایی احتیاج دارد. 

توانایی کار در محیط‌های دورافتاده : بیشتر کارخانه‌های صنایع غذایی خارج از شهرهای بزرگ یا در شهرهای کوچک قرار دارند و ممکن است فرد از خانواده‌اش هم دور بیفتد.

درس‌های‌ این‌ رشته‌ در طول‌ تحصیل

دروس‌ مشترک‌ در‌ گرایش‌های‌ مختلف‌ مهندسی‌ شیمی‌

ریاضیات‌ عمومی‌

شیمی‌ عمومی‌

فیزیک‌

معادلات‌ دیفرانسیل‌

ترمودینامیک‌

موازنه‌ انرژی‌ و مواد

ریاضیات‌ مهندسی‌

نقشه‌کشی‌ صنعتی‌

برنامه‌نویسی‌ و شناخت‌ کامپیوتر

شیمی‌ آلی‌

استاتیک‌ و مقاومت‌ مصالح‌

مکانیک‌ سیالات‌

انتقال‌ حرارت‌

شیمی‌ تجزیه‌

شیمی‌ فیزیک‌

انتقال‌ جرم‌

عملیات‌ واحد

کنترل‌ فرآیندها

طرح‌ و اقتصاد مهندسی‌

کاربرد ریاضیات‌ در مهندسی‌ شیمی‌

کارگاه‌

پروژه‌ یا طراحی‌ پروژه‌

دروس تخصصی گرایش صنایع غذایی

میکروبیولوژی عمومی

شیمی مواد غذایی

میکروبیولوژی مواد غذایی

صنایع غذایی

بیوشیمی مواد غذایی

تغذیه وبهداشت

 توانایی‌های‌ لازم

در این رشته باید افراد ریاضیات قوی ای داشته باشند و به شیمی بسیار علاقمند باشند و در درس فیزیک هم توانمند باشند. مهندس شیمی برای طراحی رآکتور، برج و مبدل نیاز به دانش ریاضی داردو برای همین باید در این درس قوی باشد. همچنین دانشجوی این رشته باید دقت زیادی داشته باشد چون علاوه بر آزمایش‌هایی در مقیاس بزرگ، آزمایش‌هایی در مقیاس کوچک هم وجود دارد. مثلا در شیمی تجزیه، بعضی از آزمایش‌ها در حد میلیونیم " P.P.M " است بدون شک در چنین آزمایشی اگر یک صدم گرم نیز اشتباه بشود،‌ خطا افزایش پیدا کرده و آزمایش به هم می‌ریزد.

بازار کار در ایران‌

تقریباً تمام کارخانه های کوچک و بزرگ به یک مهندس شیمی احتیاج دارند زیرا تمام فرآیندهای نوین از مواد شیمیایی استفاده می کنند به کشور ما یک کشور نفت خیز است برای استخراج پالایش انتقال نفت و برای تبدیل نفت به فرآورده‌های دیگر نیاز به مهندسی شیمی دارد.

فعالیت در دو بخش طراحی راکتور ها طراحی دستگاه هایی که به جداسازی مواد می‌پردازند فقط مخصوص مهندسین شیمی است. علاوه بر صنایع نفت و گاز این افراد می‌توانند در کارخانه های سیمان، سرامیک، صنایع غذایی نیروگاه ها مشغول به کار شوند. همچنین این افراد می‌توانند در کارخانه های تولید مواد غذایی داروسازی هم کار کنند.

ورود به شغل

برای کسب درآمد و شغل باید حداقل مدرک کارشناسی داشته باشید اما در مراحل بعد امکان ادامه تحصیل مقطع دکترا در گرایش‌های مختلف هم وجود دارد. اگر علاقه‌مند به این شغل هستید، باید توان و دانش لازم را در درس‌های شیمی، فیزیک و زیست شناسی (میکروب شناسی) داشته باشید و پس از ورود به این شغل در دوره‌های ضمن خدمت که اداره استاندارد برگزار می‌کند شرکت کنید.

پیشرفت شغلی

بعد از کسب مدارک بالاتر و تجربیات بیشتر شما میتوانید در پست‌های سازمانی ارتقا پیدا کنید. مهندس صنایع غذایی می‌تواند با استفاده از سرمایه شخصی زیاد یا شراکت با افرادی که سرمایه مورد نیاز را دارند، واحد تولید خصوصی راه‌اندازی کند.

وظایف و مسئولیت‌ها

• کنترل بهداشت محیط کارخانه و کارگران 
• کنترل کیفیت محصول و تطابق آن با استانداردهای موجود
• طراحی یا تدریس در ارتباط با ایجاد واحدهای تولید 
• کمک در رفع مشکلات خطوط تولیدی صنایع غذایی 
• انجام دادن آزمایش‌های مختلف و کنترل کیفی صنایع غذایی 
• طراحی دستگاه‌هایی که فرایند خشک کردن را انجام می دهند (مثل غذاهای بچه که به صورت پودر تهیه می‌شود) 
• طراحی دستگاه های استریلیزه، پاستوریزه و منجمدکننده 
• نظارت بر همه مراحل تولید، از تهیه مواد اولیه تا بسته‌بندی و توزیع کالا 
• تایید تمام واردات (با نظر مسئول فنی) و تایید اداره کل نظارت 
• انجام دادن فعالیت‌های تحقیقاتی برای بهبود کیفیت تولیدات غذایی 
• ساخت محصولات جدید، افزایش تولید، و کاهش ضایعات 
• بسته بندی و ارائه مشاوره علمی به واحدهای تولیدی 
• همکاری با گروه طراحی توسعه (مهندسان صنایع، مکانیک، برق و … ) برای طراحی دستگاه.
  

  حتما بخوانید: منابع آزمون دکتری بیوتکنولوژی

مطلوبیت‌های شغلی مهندسی شیمی گرایش صنایع غذایی 

مهندس شیمی میتواند در یک محیط بی سر و صدا و تمیز کار کند و طراحی و عرضه دستگاهی که محصول را با کیفیت بهتر و مصرف انرژی کمتری به بازار عرضه کند میتوانند بسیار خوب و راضی کننده باشد.

اهمیت شغلی

این شغل به جلوگیری از اتلاف سرمایه‌های ملی، باکاهش ضایعات کشاورزی (ازطریق تبدیل آنها به فراورده‌های غذایی مطلوب) کمک می کند و باعث می شود درآمد ارزی کشور هم افزایش یابد. سلامتی انسان‌ها در ارتباط مستقیم با محصولات غذایی سالم است و باید مهندسانی باشند تا این مسئولیت‌ها را برعهده بگیرند و آنها را به بهترین نحو انجام دهند.

بازار کار، درآمد و حقوق

مهندسان شیمی ای که در مناطق نفتی و خارج از شهر کار می کند، بخاطر سختی کار حقوق بالایی میگیرند. حقوق مهندس شیمی در بخش خصوصی متفاوت است. زیرا هر شرکت با توجه به اهداف و سیاست ها و توان مالی اش حقوق کارکنان را تعیین می کند. با شرایط متفاوت این افراد حقوق متفاوتی را بر اساس سمت و سابقه و تحصیلات دریافت می کنند.